| امتیازهای شهرنشینی در ایران عصر ساسانی ( 226-651 . م) |
| کد مقاله : 1016-CONGRESS-FULL |
| نویسندگان |
|
محمدمهدی جهان پرور * پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| چکیده مقاله |
| شهر نشینی از مهمترین ویژگی‌های تمدن بشری است. این پدیده از دو مؤلفه اصلی سبک زندگی یا جنبه عینی، و اخلاق زیستی یا جنبه ذهنی حیات انسانی به وجود آمده است که ظهور آن بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی یک جامعه است. جامعه ساسانی یکی از همین جوامع است که به سرعت به شهرنشینی گرایید. در این دوره، توسعه خطوط مواصلاتی، ایجاد بناها، گسترش امنیت، رشد نظام بازار و علوم و فنون مختلف در شهرها به مرحله اجرا درآمد و رونق اقتصادی مناسبی را نصیب دربار و جامعه ساخت. این رونق موجب تغییر در شالوده نظام مرتبه‌بندی اجتماعی شد، شهرها به عنوان مکان استقرار طبقات جامعه قرار گرفتند و ساختار اجتماعی بر اساس مؤلفه‌های منزلت اجتماعی، میزان ثروت و دارایی، پیشینه خانوادگی، خون، نژاد، ملیت، شغل، محل سکونت و غیره تعیین شد. شهروندان نیز به لحاظ بهره‌مندی از امتیازهای شهروندی در سطوح مختلفی قرار داشتند و بر اساس قوانین مدنی به عنوان ابزار کنترل جامعه از امتیازهای شهرنشینی مطابق با موقعیتشان برخوردار بودند. در این پژوهش، شهرنشینی در دوره ساسانی به عنوان یکی از مهمترین تحولات شهرنشینی ایران پیش از اسلام مورد توجه قرار گرفته و هدف از این تحقیق شناخت عوامل و عناصر مؤثر بر توسعه شهر و شهرنشینی و میزان بهره‌مندی جامعه عصر ساسانی از امتیازهای شهرنشینی است. در این پژوهش تحلیلی - توصیفی، شهرنشینی دوره مورد نظر با بهره‌مندی از داده‌ها و اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای، مورد مطالعه و واکاوی قرار گرفته است و یافته‌های مورد نظر نشان می‌دهد که در سبک زیستی ایرانیان دوره ساسانی، رشد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مطلوبی پدید آمده که به نظر می‌رسد می‌توان از این تجارب در شرایط کنونی بهره برد. |
| کلیدواژه ها |
| امتیازهای شهرنشینی، سبک زندگی، اخلاق زیستی، ایران، عصر ساسانی |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |