اخلاق شهروندی در فضاهای گردشگری شهر یزد از دریچه فناوری
کد مقاله : 1020-CONGRESS (R1)-FULL
نویسندگان
منوچهر علی نژاد *1، محمدرضا پاریاب2
1استادیار و عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد، گروه تعاون و رفاه اجتماعی
2دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی
چکیده مقاله
چکیده:
بیان مساله:
مناسبات اجتماعی در فضاهای گردشگری، اغلب با ظهور حریم‌های شخصی و اجتماعی جدید و هویت‌های سیال همراه است. این حریم‌های اجتماعی جدید و اغلب ناهماهنگ، باعث شکل‌گیری بی‌اخلاقی مدنی در چنین فضاهایی می‌شود. بافت تاریخی شهر یزد به دلیل ثبت جهانی چند سالی است که گردشگران زیادی را در خود دیده است و می‌توان گفت که شاهد نوعی ظهور اخلاق شهروندی خاص در این فضاهای گردشگری هسیتم؛ اخلاقی که برساختی از درهم کنشی ذی نفعان اجتماعی متفاوت است. شهرداری یزد با نصب40 دوربین در این فضا، به دنبال کنترل مناسبات اجتماعی در فضاهای گردشگری هست. هرچند نصب این دوربین‌ها ابزاری مناسب برای کنترل آسیب‌های اجتماعی و رفتارهای ترافیکی در این محدوده هست، اما می‌تواند در شکل‌گیری مناسبات اجتماعی و اخلاقی جدید تاثیرگذار باشد. در این پژوهش هدف مطالعه تاثیرات نصب دروبین در ارتباط با اخلاق شهروندی در فضاهای گردشگری هستیم.
روش تحقیق:
روش پژوهش در این تحقیق ترکیبی از روشهای کیفی و کمی اعم از مصاحبه اکتشافی و پرسشنامه هست. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق شامل کارشناسان میراث فرهنگی، کارشناسان شهرداری، کسبه و سکنه موجود در محدوده فضای گردشگری، افعانستانیها ساکن در بافت، گردشگران ، رانندگان و شهروندان یزدی شناور در بافت تاریخی هست که مناسبات فضایی خاصی را رقم زده‌اند. شیوه نمونه‌گیری در این تحقیق، غیراحتمالی و هدفهند بوده و حجم نمونه شامل 15 نفر کارشناس خبره جهت مصاحبه و 200 نفر جهت تکمیل پرسشنامه بوده است.
یافته ها:
نتایج تحقیق نشان می‌دهد، که نگرش به ثبت جهانی یزد از نظر پاسخگویان بالاتر از میانگین(4.43) بوده و رعایت حریم خصوصی گردشگران و اخلاق گردشگری پایین تر از میانگین ارزیابی شده است. وجود آسیبهایی چون تکدی گری، مزاحمت، دزدی و سرقت و ... باعث شده تا ارزیابی از امنیت فضاهای گردشگری متوسط ارزیابی شود. نصب دوربین از نظر پاسخگویان، مشروط به اینکه با حضور نامحسوس پلیس همراه باشد، به عنوان یک ضرورت احساس شده است. نصب دوربین دارای پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیباشناختی بوده که به تفکیک گروههای ذی نفع اعم از کسبه، سکنه و گردشگران سنجیده شده است.
بحث و نتیجه گیری:
از نظر گروههای هدف مطالعه‌شده در بافت تاریخی و جهانی یزد، شاهد نوعی چندگانگی نقشی، شناختی و بصری هستیم که به تعارضات اخلاقی متفاوت در این بافت انجامیده است. پیامدهای اجتماعی نصب دوربین در کنترل روابط و مناسبات اخلاقی جدید از منظر پاسخگویان تاثیرگذار بوده و این تاثیرگذاری به مقوله «اخلاق از دریچه دوربین و فناوری» تعبیر شده است.
کلیدواژه ها
کلید واژه: "اخلاق شهروندی"، "فضاهای گردشگری"، "بافت تاریخی شهر یزد" ، "نصب دوربین"
وضعیت: پذیرفته شده مشروط