| حقوق شهروندی، زیربنای تحقق شهرسازی اخلاقی |
| کد مقاله : 1047-CONGRESS (R1)-FULL |
| نویسندگان |
|
سیدحسین بحرینی، محمدصالح شریفی * دانشگاه تهران |
| چکیده مقاله |
| شهرنشینی اخلاقی که در قالب تعاملات اجتماعی و رفتارهای ارتباطی در بستر فضای عمومی بروز می‌یابد، گرچه متفاوت از اخلاق فردی تک‌تک شهروندان است، اما هنگامی تحقق می‌یابد که اعضا و گروه‌های شهروند رفتارهای خود را با هنجارهای اخلاقی تنظیم نمایند. یکی از بازیگران اثرگذار بر محیط شهرها، حرفه‌مند شهرساز است که تصمیم‌های او شرایط زندگی شهروندان را دست‌خوش تغییر می‌کند. از این‌رو تعیین هنجارهای اخلاقی در حرفه‌ی شهرسازی و تنظیم تصمیم‌گیری‌های شهرساز با اخلاق حرفه‌ای حائز اهمیت است. ذهن‌آگاهیِ شهرساز نسبت به هنجارهای اخلاقی، سبب می‌شود که وی پیش از هر تصمیم‌گیری و هر اقدام، یک ارزیابی بر اساس معیارهای اخلاقی انجام دهند، و در نتیجه، اگر تصمیمی منطبق با نتیجه‌ی این ارزیابی اتخاذ نماید، آن تصمیم دارای توجیه اخلاقی خواهد بود. این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیلی تفسیری، با مبنا قرار دادن مطالعات اسنادی پیرامون اخلاق حق‌محور، در پی ارائه‌ی زیربنایی قابل‌اتکا برای تعریف هنجارهای اخلاقی در حرفه‌ی شهرسازی است و رعایت حقوق شهروندی طرف‌های ارتباط را به‌عنوان معیار ارزیابی اخلاقی تصمیم‌های حرفه‌مند شهرساز در نظر می‌گیرد. در محیط پیچیده‌ی شهر، که بستر زندگی گروه‌های گوناگونِ شهروندان با ارزش‌های متنوع است، ارائه‌ی چنین تعریفی از اخلاق حرفه‌ای شهرسازی، با بروز بلاتکلیفی‌های اخلاقی همراه خواهد شد که ریشه در تعارض میان حقوق شهروندی ارکان و اعضای متکثر جامعه‌ی شهری دارد. برای رفع این مسأله، پژوهش حاضر اتکا به دسته‌بندی دوگانه‌ی حقوق منفی و حقوق مثبت و ارزیابی دو مرحله‌ای تصمیم‌گیری‌ها را پیشنهاد می‌کند. بر این اساس، حرفه‌مند شهرساز با تأمین حقوق مثبت طرف‌های ارتباط، شرط لازم و با حفاظت از حقوق منفی ایشان، شرط کافی یک تصمیم‌گیری اخلاقی را تحقق می‌بخشد. |
| کلیدواژه ها |
| اخلاق حرفه‌ای شهرسازی، اخلاق حق‌محور، حقوق شهروندی، بلاتکلیفی اخلاقی |
| وضعیت: پذیرفته شده |