| درآمدی برجامعه شناسی شهروندی درایران: (ارائه چارچوبی جامع ویکپارچه براساس فراترکیب کلیه مقالات علمی پژوهشی طی سالهای 98-1379) |
| کد مقاله : 1083-CONGRESS-FULL |
| نویسندگان |
|
محمدعلی زکی * عضوهیات علمی دانشگاه امام حسین(ع) |
| چکیده مقاله |
| مقدمه:شهروندی به عنوان پدیده ای اجتماعی ازویژگی های مهم نظام اجتماعی وسیاسی دموکراتیک تلقی شده،که دربردارنده مجموعه گسترده ای ازحقوق وتکالیف مدنی،سیاسی واجتماعی است.به گونه ای که عضویت افراددر جوامع مدرن،باموقعیت شهروندی آنهاپیوندخورده واز این طریق احساس هویت می کنندوبه مشارکت خوددرجامعه مبادرت می ورزند.درادبیات معاصرجامعه‌شناختی ،بسیاری ازمسائل اجتماعی ازمنظرنظریه‌های شهروندی مورد بررسی قرارمی‌گیرند.باتوجه به اهمیت موضوع شهروندی درایران،تحقیقات متعددی طی بیست سال گذشته دراین حوزه انجام گرفته که باتوجه به فراوانی وتنوع آنها،نیازبه انجام پژوهش ترکیبی مثل فراترکیب درزمینه تحقیقات اجتماعی شهروندی‌احساس می‌‌شود.هدف اصلی پژوهش حاضرارائه چارچوب والگویی جامع ویکپارچه در راستای تبیین«جامعه شناسی شهروندی درایران» خواهدبود. روش:تحقیق حاضرازنوع"فراترکیب"خواهدبود.اطلاعات تحقیق ازچهارمنبع پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (sid.ir)،پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران(magiran.com)،پایگاه مجلات تخصصی نورمگز (Noormags.ir)،پرتال جامع علوم انسانی(Ensani.ir)جمع آوری ودرنهایت تعداد249مقاله منتشره درمجلات علمی پژوهشی برای پژوهش نهایی گردید. یافته ها:پژوهش دریافت که«شهروندی»به مثابه موضوعی بین رشته ای تلقی شده واندیشمندان علوم انسانی به ترتیب باپنج جهت گیری علوم اجتماعی(176مقاله)،تربیتی/آموزشی(32مقاله)،دینی/اسلامی(23مقاله)،مدیریت شهری (11مقاله)وحقوقی/سیاسی(7مقاله)به تولیددانش وپژوهش دراین خصوص پرداخته اند که البته بیشترین آنهادرمرتبه اول،اختصاص به تحقیقات اجتماعی شهروندی(71درصد)گزارش شده است. نتایج پژوهش نشان ازروندی صعودی ،افزایشی وهم چنین سریع وشتابان(خصوصادردهه دوم پژوهش)درتولیددانش وپژوهش اجتماعی شهروندی در ایران طی20سال(سالهای1379تااسفندماه1398)داشته است.استفاده ازروش«فراترکیب»تحقیق راقادربه«ارائه چارچوبی جامع ویکپارچه برای تبیین جامعه شناختی شهروندی درایران»نموده است.دوحوزه پیشوندی(155مقاله)وپسوندی (21مقاله)درتحقیقات اجتماعی شهروندی شناسایی گردیدکه حوزه پیشوندی به ابعاد(جنبه هاووجوه)شهروندی وحوزه پسوندی به انواع( اشکال)شهروندی درایران پرداخته اند.پژوهش حاضرنوزده«بعدشهروندی»وهم چنین شش «نوع شهروندی»را شناسایی وشمارش نموده است.بیشترین تحقیقات اجتماعی حوزه«ابعاد»به ترتیب اختصاص به پنج جنبه فرهنگ شهروندی(32مقاله)،آگاهی ازحقوق شهروندی(24مقاله)،مشارکت شهروندی(18مقاله)،حقوق شهر وندی(17مقاله)واخلاق شهروندی(13مقاله)گزارش شده است.بیشترین تحقیقات اجتماعی حوزه «انواع»مربوط به چهارشکل شهروندی بوم شناحتی(7مقاله)،شهروندی فعال(6 مقاله)وشهروندی شهری(3مقاله)بوده است. بحث:پژوهش نشان داده که جامعه شناسی شهروندی درایران شامل دوجهت گیری ابعادوانواع بوده است. |
| کلیدواژه ها |
| جامعه شناسی شهروندی،فراترکیب،مقالات مجلات علمی،ایران. |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |