شهروند فرهنگی و شهر فرهنگی از دیدگاه علی در نهج البلاغه
کد مقاله : 1085-CONGRESS-FULL
نویسندگان
سید حمید رضا مهاجرانی *
انتشارات روزنه
چکیده مقاله
«شهروند فرهنگی و شهر فرهنگی از دیدگاه علی»
از نظر علی جامعۀ بی اخلاق و فارغ از فرهنگ، جامعه ای است خالی از احساس،بی بهره از حساسیت،ناسنجیده در گفتار،خامکار،بیگانه با خویشتن،خفته در بی هویتی،غرق در بی خبری و کاملاً حیوانی.چنین جامعه ای سرنوشتی جز زانو زدن در برابر قدرت ندارد وشهری که قدرت در آن حرف اول را بزند اندیشه جایگاهی نخواهد داشت.
نقطۀ مقابل آن جامعه ای است که در آن مدنیت ،فهنگ شهری و تمدن سازی موج می زند.امام در خصوص آن معتقد است یک شهر و یا جامعه آنگاه به مرحلۀ شکوفایی و مدنیت می رسد که اخلاق و حکمت ستونهای اصلی آن را تشکیل دهد کما آنکه در عهد عتیق نیز چنین آمده..در این مقاله مطابق با نهج البلاغه جامعۀ فرهنگی و عاری از فرهنگ به صورت زیر مورد نقد و واکاوی قرار گرفته:
جامعۀ بی فرهنگ:
1 – جامعه ای حیوانی(خطبۀ صد و هشتم).
2- «خود آگاهی» در آن جلوه ای ندارد (خطبۀ صد و هشتم).
3- دین در آن ابزار ماندگاری قدرت است (خطبۀهفدهم و صد و چهل و هفتم).
4 –نیک منش بدکردار شمرده می شود (خطبۀ سی و دوم).
5- دین به شکلی وارونه و خوف آفرین جلوه می کند(خطبۀ صد و هشتم).
6- اندیشمندانش منزوی و از دست شده اند (خطبۀ هفدهم و صد و چهل و هفتم).
7 –نادانان در کسوت فرزانگان بر جایگاه آنان تکیه می زنند (خطبۀ هشتاد و هفتم و خطبۀ هفدهم).
8 –مردمش شبح وار می زی اند(خطبۀ صد و هشتم).
9- مردمش نادان روزگار سپری می کنند و بی هویت می میرند.
10- مردم برای گریز از ترس به دامان ترس پناه می برند.(خطبۀ صد و هفتاد و پنجم).
جامعۀ فرهنگی:
1- عدالت بر حکومت و قدرت تفوّق دارد(خطبۀ سوم).
2- اندیشه از جایگاهی والا برخوردار است(خطبۀ صد و هشتاد و دوم).
3- شهروندش موجود ارزشمندی است ( نامۀ پنجاه و سوم و کلمه سی و هفتم).
4- روحیۀ دمکراسی در آن موج می زند (خطبۀ دویست و شانزدهم).
5- سرانش خود را مصون از خطا و اشتباه نمی دانند(خطبۀ دویست و شانزدهم).
6- خالی از اهانت وآرزوهای سیاه برای دیگر ملل(خطبۀ دویست و ششم).
7- امیرانش در پیشگاه فرزانگان زانو می زنند.
8- روشنفکرِ مسئول دارد.
9- بی تفاوتی و خالی کردن عرصه در آن چه از سوی روشنفکر یا از سوی مردم زهر قاتل است.
10 - شنیدن حرف حق به گوش سران سنگین نمی نماید و از مدح بیزارند.(خطبۀ دویست و شانزدهم).
کلیدواژه ها
امام علی،نهج البلاغه،مثنوی،حافظ،شهروند فرهنگی،شهر فرهنگی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط