بحران اخلاقی از دیدگاه شهروندان تهرانی
کد مقاله : 1089-CONGRESS-FULL
نویسندگان
فریبرز بیات *1، سیدمحمد صادق مهدوی2، باقر ساروخانی3
1سردبیر فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی -سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش -
2استاد جامعه شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران– ایران
3استاد جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران– ایران
چکیده مقاله
اخلاق را بنیان نظم اجتماعی می‌دانند. اما چنین نظمی چه در جوامع در حال گذار و چه در جامعه سرمایه‌داری دیجیتال با تهدید مواجه شده است. جامعه‌شناسان از چنین وضعیت اجتماعی به‌عنوان «بحران اخلاقی» یاد می‌کنند.
بحران اخلاقی وضعیتی است که جامعه فاقد قواعد و هنجارهای مشترک انتظام بخش کنشها ورفتاریا تعارض، تضاد و ضعف قدرت این قواعد است . درچنین شرایطی جامعه دچار بی نظمی، تضاد ، تعارض و عدم انسجام است واکثریت کنشگران سردرگم و بلاتکلیف هستند ویا به نقض و تخطی مکرر ازهنجارهای اخلاقی و قوانین روی می‌آورند.از دیدگاه بسیاری از جامعه‌شناسان بحران اخلاقی در جوامع در حال گذار باحدت و شدت بشتری به چشم می خورد .
پرسش از بحران اخلاقی و عوامل اجتماعی موثر بر آن مساله اصلی این پژوهش است که با بهره گیری از نظریات دورکیم، پارسونز و مرتن مورد بررسی قرار گرفته است.جامعه آماری پژوهش شهروندان تهرانی 18 سال به بالادر سال 1396 است. از این جامعه به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای نمونه‌ای به حجم 400 نفر انتخاب‌شده است. روش پژوهش پیمایش بوده و داده‌ها با تکنیک پرسشنامه و از طریق مصاحبه گردآوری‌شده و در کنار آن از داده‌های ثانویه آماری نیز استفاده‌شده است. سپس به کمک آزمون‌های آماری مختلف داده ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است.یافته های حاصله از داوری و ارزیابی شهروندان وشواهد عینی ساختاری حکایت از بحران اخلاقی در جامعه دارد.یافته های تبیینی پژوهش نشان می دهد بحران اخلاقی در جامعه ما بیشتر به تشدید "عوامل بیگانه ساز" و تضعیف عوامل "یگانه ساز"اقتصادی، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی بر‌می‌گردد، بطوری که 4 متغیر احساس نابرابری، ضعف کنترل های اجتماعی، احساس نارضایتی و فردگرایی خود خواهانه 70درصد تغییرات تلقی شهروندان از بحران اخلاقی را توضیح می دهند
کلیدواژه ها
ااخلاق ، بحران اخلاقی، احساس نابرابری ، احساس نارضایتی، فردگرایی ،کنترل های اجتماعی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط